Kedilerde Şaşılık: Nedenleri, Belirtileri ve Tedavisi

Kedilerde şaşılık, gözlerin aynı noktaya odaklanamayıp farklı yönlere bakması durumudur. Göz kaslarının koordinasyonundaki bir dengesizlikten kaynaklanan bu problem, genellikle yavruluk döneminden itibaren fark edilir. Şaşılık; tek gözde veya her iki gözde birden görülebilir; gözler içe, dışa veya farklı yönlere kayabilir.

Peki, sevimli dostumuzda bu durumu fark ettiğinizde endişelenmeli misiniz? İşte kedilerde şaşılık hakkında bilmeniz gereken her şey.

Kediler Neden Şaşı Olur?

Kedilerde şaşılığın temelinde iki ana faktör yatar: Doğuştan gelen şaşılık ve sonradan gelişen şaşılık.

Doğuştan gelen şaşılık, özellikle Siyam (Siamese) cinsi kedilerde sıkça görülür. Bu ırkın anatomik yapısında şaşılık genetik bir mirastır ve genellikle ilk birkaç haftalıkken kendini belli eder. Siyam kedilerinde görülen bu durum, beyinleri bu görsel veriyi işlemeye adapte olduğu için, genellikle bir görme engeli yaratmaz ve kedinin yaşam kalitesini düşürmez.

Ancak kedinizde sonradan gelişen bir şaşılık varsa, bu durum genellikle altında yatan başka bir sağlık sorununa işaret eder ve ciddiye alınmalıdır:

• Travmalar: Baş bölgesine alınan darbeler veya düşmeler.

• Enflamasyon: Göz kaslarını veya sinirleri etkileyen iltihaplı hastalıklar.

• Nörolojik Sorunlar: Vestibüler (denge sistemi) hastalıklar veya sinir hasarları.

• Hidrosefali: Beyinde sıvı toplanması.

• Tümörler: Sinir sistemi veya beyin bölgesinde oluşan kitleler.

Şaşı Kedi Düzelir mi?

Bu sorunun cevabı, şaşılığın nedenine bağlıdır.

Eğer şaşılık Siyam kedilerinde olduğu gibi doğuştan (genetik) geliyorsa, bu durum kalıcıdır ve kendiliğinden düzelmez. Ancak endişelenmeyin; bu durum kedinizin neşesini veya yaşam kalitesini etkilemez.

Sonradan gelişen şaşılıkta ise tedavi şansı yüksektir. Vestibüler sistem (iç kulak/denge) sorunları veya enfeksiyon kaynaklı şaşılıklar, doğru tedavi protokolleri ile büyük oranda düzeltilebilir. Travma veya tümör kaynaklı durumlarda ise iyileşme süreci hasarın boyutuna ve cerrahi müdahalenin başarısına bağlıdır.

Yavru Kedilerde Şaşılık Geçer mi?

Yavru kediler dünyaya geldikten sonraki ilk haftalarda göz kaslarını tam olarak kontrol edemeyebilirler. Bu dönemde görülen hafif kaymalar genellikle geçicidir ve kedi büyüdükçe gözler normal pozisyonuna döner.

Ancak Siyam, Tonkinese veya Himalaya gibi ırklarda bu durum kalıcı olabilir. Eğer kediniz bu ırklardan biri değilse ve şaşılık büyüme evresinde düzelmiyorsa, veteriner hekim kontrolü şarttır.

Kedilerde Şaşılık Tedavisi

Tedaviye başlamadan önce veteriner hekiminiz altta yatan sebebi teşhis edecektir. Doğuştan gelen şaşılıklar için herhangi bir tedavi uygulanmaz (kozmetik amaçlı müdahale önerilmez). Sonradan gelişen durumlarda ise nedene yönelik tedaviler uygulanır:

1. İç Kulak ve Denge Sorunları (Vestibüler Hastalık)

Bu vakalarda genellikle destekleyici tedaviler ve gerekirse antibiyotik kullanımı tercih edilir. Kedinin midesini rahatlatmak için bulantı önleyiciler eklenebilir. Genellikle birkaç hafta içinde iyileşme gözlemlenir.

2. İltihap Kaynaklı Şaşılık

Enfeksiyonun kaynağına göre veteriner hekiminiz uygun antibiyotik veya antienflamatuar ilaçlar reçete edecektir. İltihap geriledikçe gözlerdeki kayma da düzelecektir.

3. Tümör ve Kitleler

Eğer şaşılığa bir kitle veya tümör neden oluyorsa, cerrahi müdahale gerekebilir. Kitlenin alınması ve sonrasında gerekirse onkolojik tedavilerin (kemoterapi/radyoterapi) uygulanması ile gözlerdeki baskı azaltılmaya çalışılır.

4. Travma Sonrası

Travmaya bağlı şaşılıkta en önemli tedavi dinlenme ve destekleyici bakımdır. Sinir hasarının ciddiyetine göre iyileşme süreci değişebilir.

Önemli Uyarı: Yetişkin kedinizde aniden ortaya çıkan şaşılık, baş eğikliği veya denge kaybı fark ederseniz, vakit kaybetmeden kliniğimizi ziyaret etmeniz veya hekiminize ulaşmanız hayati önem taşır.

Şaşı Kediler Nasıl Görür?

Doğuştan şaşı olan kedilerde beyin, gelen görüntüleri işlemeye adapte olduğu için normal bir görüşe yakın bir deneyim yaşarlar. İnsanlardaki şaşılığın aksine, bu kedilerde ciddi bir odaklanma sorunu veya yaşamı zorlaştıran bir engel oluşmaz.

Ancak sonradan aniden gelişen şaşılıkta kedi "çift görme" (diplopi) sorunu yaşayabilir. Bu durum kedide sersemliğe, denge kaybına ve yürürken tereddüt etmeye yol açabilir. Kediniz mesafeleri ayarlayamıyorsa veya sürekli bir tarafa yatıyorsa, bu görme bozukluğunun bir işareti olabilir.